امانت الهی که حمل آن به انسان سپرده شد چیست؟

در آیه هفتادو دو سوره احزاب مراد از امانت عبارت است از ولایت الهی و مراد از عرضه داشتن این ولایت بر آسمانها و زمین و سایر موجودات مقایسه این ولایت با وضع آنهاست و معنای آیه این است که اگر ولایت الهی را با وضع آسمانها و زمین مقایسه کنی خواهی دید که اینها تاب حمل آن را ندارندو تنها انسان میتواند حامل آن باشد و معنای امتناع آسمانها و زمین و پذیرفتن حمل آن به وسیله انسان این است که در انسان استعداد و صلاحیت تلبس آن هست ولی در آسمانها و زمین نیست.ظلوم و جهول بودن انسان هر چند که به وجهی عیب و ملاک ملالت و عتاب و خرده گیری است و لیکن عین همین ظلم و جهل انسان مصحح حمل امانت و ولایت الهی است . برای اینکه کسی متصف به ظلم وجهل میشود که شانش این است که متصف به عدل و علم باشد و گرنه چرا به کوه ظالم و جاهل نمی گویند چون متصف به عدالت و علم نمیشود . برخلاف انسان که به خاطر اینکه شأن و استعداد علم و عدالت را دارد ظلوم و جهول نیز هست. پس جمله انا عرضناالامانة معنایش این است که ما ولایت الهی و استکمال به حقایق دین حق را ،چه علم به آن حقایق و چه عمل بدانها را بر آسمان و زمین عرضه کردیم ، و معنای عرضه کردن آن این است که ما یک یک موجودات را با آن سنجیدیم و قیاس کردیم هیچ یک استعداد پذیرفتن آن را نداشتند به جز انسان.(تفسیر المیزان ،ج16 ص 525)

مسجد ضرار

جریان مسجد ضرار یکی از اقدامات عملی منافقان بود که رسول خدا به فرمان الهی سخت با آن مبارزه کرد .آیه های 107تا110سوره توبه درباره گروهی از منافقان نازل شده اند این گروه در(ذی اوان)منطقه ای در نزدیکی مدینه ،مسجدی ساختند که بعدها به نام مسجد ضرار معروف شد. آنان در این مسجد جمع میشدند و به تحریف کلام الهی میپرداختند و برای فتنه انگیزی در میان مسلمانان و اختلاف و تفرقه ی آنان برنامه ریزی میکردند .گروهی از آنان از رسول خدا خواستندکه به ان مسجد بیاید ودر آن نماز بگذارد.رسول خدا گفت:اکنون ما آماده حرکت به تبوک هستیم بگذارید به آنجا برویم و باز گردیم.اما چون از تبوک برگشتنداز این که این مسجد مرکز فتنه و آسیب زدن به اسلام و مسلمین شده است ، بیشتر آگاه شدند. رسول خدا بی درنگ دستور داد که آن مسجد را ویران ساخته و به آتش بکشند.

ملاکهای تشخیص خدایی یا شیطانی بودن رفتار

برای تشخیص خدایی یا شیطانی بودن رفتارمان ملاکها و میزانهای متعدد داریم که اگر بخواهیم ،میتوانیم رفتار خود را با این معیارها بسنجیم.این معیارهاعبارتند از:1-اگر بجای ما دیگری را بکار گمارند ناراحت نشویم.از وزارت و وکالت گرفته تا امام جماعت و سفر حج.2-برای دست یافتن به آن کار چنان تلاشی که نشانه ی هوا وهوس باشد انجام ندهیم.3-اگر آن کار یا موقعیت را از دست بدهیم ،ناراحت نشویم.(زاهدی نماز چند ساله اش را قضا کرد و این کارش به این خاطر بود که روزی به نماز جماعت دیر رسیدوجایش را در صف اول ازدست داد.اواز این که در صف های بعدی ایستاد احساس خوبی نداشت و از اینجا فهمید که تا کنون در صف اول ایستادنش برای خدا نبوده بلکه برای هوای نفس خود بوده است)4-کار ما جنبه مادی نداشته باشد از قبیل امتیاز در جاه و مال.5-و در نهایت به قول فلاسفه از علت به معلول پی ببریم.یعنی اگر دارای شخصیتی هستیم که به آسانی اسیر هوا هوس می شویم بدانیم که در این مورد هم امکان دارد اسیر نفس خود شده باشیم

کاربرد حرف ندای یا قبل از کلمه رب

در کتاب مبین قرآن هر کجا که کلمه دعایی ربّ بکار رفته بدون حرف ندای یا آمده است بجز در دو مورد اولی سوره فرقان آیه 30ودیگری سوره زخرف آیه 88 که در هر دوی این موارد گله و شکایت از امتها مد نظر پیامبران بوده و در بقیه مواردانبیا بدون واسطه حتی حرف ندای یا با پروردگارشان راز و نیاز نموده اند .

سر نماز و روح آن (تفسیر سوره جمعه صدرالمتالهین)

نماز تشبیهی است مر نفس انسانی را به اشخاص فلکی ، چه حال انسان هنگام اشتغالش  به نماز کامل شباهت زیادی به آن اجرام با ارواح ملکیشان در عبادت دایم و رکوع و سجود و قیام و نشستنشان برای ثواب و پاداش جاویدان ونزدیکی به پروردگار بی نیاز سبحان دارد ، و لذا پیغمبر (ص) فرمود :نماز معراج مؤمن است و باز فرمود : نماز ستون دین است. 

اصل دین عبارت از تصفیه و پاک شدن روح و تیرگی های شیطان و آرزوهای نفسانی است ، و نماز عبارت است از عبادت مر علت نخستین و معبود اعظم و خیر برتر را و عبادت در حقیقت شناخت حق تعالی جل مجده و علم به او وآیات و نشانه های او به وسیله باطن صافی و قلب پاک و نفس آسوده (از دنیا) است، و سرِّ آن نمازی که ستون دین میباشد عبارت است از علم به وحدانیت و یگانگی خداوند تعالی و وجوب وجود او و تنزّه و دور داشت ذات او و تقدّس صفات و احکام آیات و شناخت امر و خلق و قضا و قدر و عنایت و حکمت و اراده و قدرت و دست و قلم ولوح و نوشته و فرشتگان او ،و کرام کاتبین و کتاب ها و رسولان او ،و روز رستاخیز برای بازگشت بندگانش به سوی او و بازگشت خلایق در حضور او و قیام ارواح و نفوس در حضور او ،با اخلاص در بندگی برای او ، و مقصود من از اخلاص یعنی آنکه خداوند را بدون مشارکت هیچ کس عبادت نماید و آن که ذات و صفات اورا چنان داندکه هیچ جایی برای کثرت در ان نماند ولی برای اضافه سرشار باشد ، هر کس اینچنین نمود او اخلاص ورزیده و نماز خوانده است لذا نه گمراه است و نه بیراهه میرود و هر کس که این چنین( نمازی) نکرد دروغ گفته و گناه کرده است و خداوند برتر و بالاتر از آن است.